کد مطلب:29691 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

خطبه بدون نقطه












5651. امام علی علیه السلام - در سخنرانی (خطبه)ای كه به بِداهه و بدون نقطه ایراد كرد[1] -: سپاسْ خدایی را كه شایسته ستایش و پناه جستن است، و پُر تأكیدترین ستایش و شیرین ترینِ آن، از آنِ اوست، و خوش ترین و رازناك ترین ستایشْ او راست. پاك ترین و عالی ترین ستایش و ارزشمندترین و والاترین ستایشْ از آنِ اوست. یگانه یكتای بی همتایی است كه نه پدر دارد و نه فرزند.

فرمانروایان را مسلّط ساخت و با آنها دشمنی ورزید، و سپاهیان را هلاك كرد و فرش زمین ساخت، ارزش ها[ ی اخلاقی] را پیوند زد و والایی نشان داد، آسمان را برافراشت و بلند كرد، زمین را مسطّح كرد و گسترانْد و آن را محكم كرد، پهن كرد، كشاند، صاف كرد، آماده كرد و هموار نمود. آب و چَرایش را به شما عطا كرد و شمار امّت ها را حفظ كرد و آنها را شمارْد، و نشانه ها را راست نمود و استوار كرد.

آگاه باشید كه [ مرتبه] آغازین، از آنِ اوست، و معادلی برایش نیست، و حكمش رد كننده ای ندارد.

هیچ خدایی جز او - كه فرمانروایِ امنیت ده و صورتگرِ بسیار دانا و حاكمِ مهربان و پاك و پاكیزه است -، وجود ندارد. ستوده كار و آبادانْ حَرم است كه به كَرَمش امید می رود.

سخن خود را به شما آموخت، و نشانه هایش را نشان داد، و احكامش را برای شما فراهم ساخت. حلال خویش را حلال كرد و حرامش را حرام ساخت، و محمّدصلی الله علیه وآله را به رسالت برگزید؛ پیامبر مُكرَّم، سرور، استوار، پاك و پاكیزه اش، كه به خاطر عُلوّ جایگاه و والایی سروری و استواری كار و كمال اراده اش، خداوند، امّت را توسط او سعادتمند ساخت.

او، پاك ترین فرزندِ آدم علیه السلام از نظر ولادت، خوش بخت ترینِ آنان، والاترین آنان، خوش بوترین آنان، درستْ پیمان ترینِ آنان و در جوانی و پیری، با كرامت ترینِ آنان بود.

درود خدا بر او و خاندان پاكش باد! درودی مسلّم، پی در پی و بی شمار، و بر خاندانی كه فرشتگانْ دوستشان دارند و تا زمانی كه آسمان را فرمانی مشخّص هست و حدّی معلوم است، در رفت و آمدند.

او را برای رحمت بر شما و پاك ساختن اعمالتان و آرامش خانه هایتان و بردن ننگتان و اصلاح حالتان و اطاعت از خدا و رسول او، [ به عنوان] نگهبان و رحمت برای شما فرستاد.

به او گوش فرا دهید و فرمانش را رعایت كنید. آنچه را حلال كرده، حلال شمارید و آنچه را حرام كرده، حرام دانید. خدا رحمتتان كند! به تداوم عمل، تكیه كنید. حرص را دور سازید، تنبلی را از بین ببرید، مراقب امنیت و نگهبانی مُلك و زیبایی آن و بی تابی دل ها و وارد شدن غصّه و غم به آن باشید.

به خدا سوگند، اصراركنندگان [ بر گناه و سركشی] هلاك شدند، و هیچ پدری برای ماندگاری به دنیا نیامده است. بسا آرزومندی كه آرزوی چیزی كرده و [ همان چیز، ] او را هلاك ساخته است! و بسا مال و اسلحه ای كه برای خود آماده كرده اند، ولی جنگ افزار و تكیه گاه دشمن گشته است!

بار خدایا! سپاس و دوام سپاس، از آنِ توست، و فرمانروایی و كمال فرمانروایی، از آنِ توست.

خدایی جز او نیست. بردباری او همه بردباری ها را فرا گرفته، و حكم او راه بر همه حكم ها بسته، و علم او هر علمی را فرود آورده است.

نگهتان داشته و پناهتان داده، و دوام سلامت را نصیبتان ساخته، و برای اطاعت كردن، راهنمایی تان كرده است، و به اسلام، هدایتتان نموده است. رحمتتان كرده، دعایتان را شنیده، اعمالتان را پاك گردانده و احوالتان را به سامان نموده است.

از خداوند عزّوجل برای شما دوام سلامت، كمال سعادت، نعمت های مداوم و شادی روزگار را درخواست می كنم و سپاس، تنها از آنِ خداوند است.[2].









    1. در ضمن خواندن متن عربی خطبه، گاه خواننده با «هاء نقطه دار» در آخر بعضی كلمه ها مواجه می شود؛ امّا این «هاء» در بیشتر موارد، به هنگام توقّف، خوانده نمی شود. از این رو، بسیاری این را ایراد ندانسته اند.
    2. نهج السعادة: 100/1. نیز، ر. ك: تصنیف نهج البلاغة: 99 كه خطبه بی نقطه دیگری را نیز از علی علیه السلام آورده است.

      آقای محمودی در نهج السعادة آورده است كه: «از خطبه های بی نقطه آن حضرت كه فی البداهه فرمود است» و در آخر كلامش افزوده است: «متن خطبه شریف را از "الواحد الأحد" تا آخر خطبه، یعنی "والحمد للَّه وحده"، از مجموعه ادبی علّامه محی الدین محمّد بن عبد القاهر فرزند شهرزوریِ موصلی از شخصیّت های قرن هشتم نقل كرده ام».

      تا آن جا كه: «مجموعه ای از كتب ایاصوفیا است كه نسخه ای از آن در كتابخانه سلیمانیّه در اسلامبول با شماره ثبت 4250 وجود دارد». به بحث آقای محمودی مراجعه شود.